...ιστορίες που αξίζει να διαδοθούν!

Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στις ακούσιες νοσηλείες ψυχικά ασθενών: Οι πιεστικοί συγγενείς που θέλουν να κρύψουν τον νοσούντα, το στίγμα και η καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Από την Κέλλυ Φαναριώτη 

Την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται στη χώρα μας η ψυχική υγεία, καταδεικνύει το εκρηκτικό ποσοστό ακούσιων νοσηλειών σε ψυχιατρικά νοσοκομεία.

Την ώρα που στην Ευρώπη τα νούμερα κινούνται σε μονοψήφια ποσοστά, η Ελλάδα αναδεικνύεται  πρωταθλήτρια ξεπερνώντας το 55%. Πρόκειται για νοσηλείες που γίνονται χωρίς την συγκατάθεση του ασθενή, ο οποίος μεταφέρεται συνοδεία αστυνομικών – συχνά με χειροπέδες – στο νοσοκομείο, κατόπιν εισαγγελικής εντολής.

«Η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στην Ευρώπη στο θέμα αυτό, έχουμε πενταπλάσια και εξαπλάσια συχνότητα ακούσιων νοσηλειών, γεγονός που δείχνει την ευκολία με την οποία γίνονται οι ακούσιες νοσηλείες αλλά και την ποιότητα στης ψυχικής υγείας στη χώρα μας», δηλώνει ο Ομότιμος Καθηγητής της Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βενετσάνος Μαυρέας που έχει διατελέσει σύμβουλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σε θέματα ψυχικής υγείας.

Ο ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Βενετσάνος Μαυρέας. Πηγή φωτογραφίας: Facebook/Venetsanos Mavreas

 

Όπως εξηγεί, η οδός της ακούσιας νοσηλείας ακολουθείται ως επί το πλείστον όταν κάποιοι ασθενείς δεν παρακολουθούνται σωστά, κάνουν υποτροπές πολύ οξείες και με έντονα συμπτώματα αλλά αρνούνται την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο.

Υπάρχουν, ωστόσο, και περιπτώσεις όπου συγγενείς αιτούνται τον εγκλεισμό μέλους της οικογένειάς τους στο ψυχιατρείο επειδή… ντρέπονται. «Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες είχαμε πολλές τέτοιες αιτήσεις από κατοίκους παραθαλάσσιων περιοχών. Ήθελαν δηλαδή να τους κλείσουν μέσα για να μην φαίνονται. Ανάλογες οχλήσεις δεχόμουν όταν ήμουν διευθυντής της ψυχιατρικής κλινικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων και από δημάρχους παλιότερα», λέει ο καθηγητής.

 

Καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων

«Η μεταφορά ενός ασθενούς με την συνοδεία αστυνομικών είναι μια αρκετά επώδυνη και τραυματική εμπειρία για το άτομο. Ο ασθενής στιγματίζεται στην πολυκατοικία που μένει, στην γειτονιά του», εξηγεί ο καθηγητής, προσθέτοντας πως με το νέο σχέδιο νόμου η μεταφορά των ασθενών θα γίνεται στο μέλλον από ειδικούς ψυχικής υγείας, με ασθενοφόρα.

«Υπάρχει βέβαια, ένα μεγάλο ερωτηματικό εδώ. Τι εκπαίδευση θα έχουν αυτά τα πληρώματα για την αντιμετώπιση κρίσεων; Όταν ένας άνθρωπος βρίσκεται σε διέγερση, πιθανότατα θα αρνηθεί την μεταφορά του στο νοσοκομείο κι εκεί απαιτείται εμπειρία. Πρέπει να τους δημιουργήσουμε, δεν έχουμε τέτοιους εκπαιδευμένους. Θα το δούμε όλο αυτό όταν εφαρμοστεί».

Σύμφωνα με τον κ. Μαυρέα, εκτός από την διαδικασία της μεταφοράς, υψίστης σημασίας είναι ο σεβασμός των ασθενών αυτών κατά την νοσηλεία τους.

«Η Ελλάδα έχει καταδικαστεί παλιότερα από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια για παραβάσεις που αφορούν στα δικαιώματα και την φροντίδα των ψυχικά ασθενών. Θα πρέπει να πραγματοποιείται ένας τακτικός έλεγχος εκεί που γίνονται οι νοσηλείες, εκούσιες και ακούσιες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τηρούνται τα δικαιώματα των ασθενών και επίσης οι συνθήκες νοσηλείες και η ποιότητα της φροντίδας είναι σωστές».

Όπως λέει, στην ψυχιατρική υπάρχει ο άτυπος χαρακτηρισμός «αθέατος κόσμος» για τις συνθήκες νοσηλείας στις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές, όπου δεν γίνεται κανένας έλεγχος. Πριν από μερικά χρόνια η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου  είχε παρέμβει έπειτα από σχετικές καταγγελίες αλλά σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει κανένας ελεγκτικός μηχανισμός.

 

Λύση η δημιουργία κοινοτικών μονάδων

Λύση ώστε να μειωθούν οι ακούσιες νοσηλείες και παράλληλα να αναβαθμιστεί η ψυχιατρική περίθαλψη στην Ελλάδα, είναι η δημιουργία κοινοτικών μονάδων ψυχικής υγείας που θα φροντίζουν τους χρόνιους ασθενείς, θα αναλαμβάνουν να τους επισκέπτονται δύο φορές την εβδομάδα ώστε να βεβαιωθούν ότι η θεραπεία ακολουθείται κατά γράμμα και δεν γίνονται υποτροπές.

Σύμφωνα με τον δρα. Μαυρέα, το φαινόμενο της «περιστρεφόμενης πόρτας» είναι ιδιαίτερα συχνό στην χώρα μας. «Μπαίνει ο ασθενής στο νοσοκομείο, κάνει την θεραπεία του, βγαίνει έξω, κόβει τα φάρμακα και έρχεται ξανά. Για τον λόγο αυτό είναι παραπάνω από απαραίτητες οι κοινοτικές μονάδες που θα έχουν σχέση με την κοινότητα, θα τις γνωρίζει δηλαδή ο ασθενής, οι συγγενείς του, οι αρχές. Δυστυχώς, λίγα κοινοτικά κέντρα ψυχικής υγείας κάνουν καλή δουλειά, ένα από  αυτά είναι εκείνο  του Βύρωνα – Καισαριανής , το οποίο λειτουργεί επί 40 χρόνια και έχει αναπτύξει πολλές σχέσεις με την κοινότητα», υπογραμμίζει, προσθέτοντας ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη υπάρχουν ανάλογα κέντρα κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που το ποσοστό των ακούσιων νοσηλειών είναι πολύ μικρό.

«Πριν λίγες ημέρες, ακούσαμε στις ειδήσεις για δύο μητροκτονίες. Για μια από αυτές μάλιστα, μεταδόθηκε πως ο δράστης αντιμετώπιζε ψυχιατρικά προβλήματα. Δεν θα πρέπει να συνδέουμε την βία με την ψυχική νόσο, όμως, σε τέτοιες περιπτώσεις, πρόκειται για ασθενείς που είναι εγκαταλελειμμένοι, με βαριές ψυχιατρικές διαταραχές και σοβαρά συμπτώματα, όπως παραισθήσεις και παραλήρημα, οι οποίοι δεν παίρνουν φάρμακα, δεν βλέπουν γιατρούς και, δυστυχώς, σε σπάνιες περιπτώσεις, φτάνουν στην ανθρωποκτονία με θύμα κάποιον συγγενή τους.  Σετ τέτοια περιστατικά όταν διαπιστώνεται ότι υπάρχει σοβαρό ψυχιατρικό πρόβλημα του δράση, σχεδόν πάντα πρόκειται για μια κατάσταση εγκαταλελειμμένη, χωρίς φροντίδα».

Το 2011 μια επιτροπή αποτελούμενη από τον ίδιο και 11 ακόμη άτομα, παρέδωσε στο υπουργείο Υγείας έκθεση, προτείνοντας τέτοιες μονάδες. «Δυστυχώς ο φάκελος μπήκε σε ένα συρτάρι και το θέμα ξεχάστηκε. Απαιτείται εθνικό σχέδιο, το οποίο θα περιλαμβάνει αναλυτικά και το κόστος που απαιτείται. Οι ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι δεν είναι απεριόριστοι», λέει.

Ένα σωστό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, είναι κατά τον ίδιο, η δικαιότερη κατανομή των πόρων, καθώς τα χρήματα που δίδονται για την ψυχική υγεία είναι σημαντικά λιγότερα από τις πραγματικές ανάγκες.

Επιπλέον, χρειάζεται σωστή γεωγραφική κατανομή των κέντρων αυτών ώστε κάποιες περιοχές να μην έχουν περίσσεια υπηρεσιών και κάποιες άλλες ούτε μία, ενώ και η ενημέρωση των γιατρών αναφορικά με τις πρόνοιες του νόμου είναι άκρως απαραίτητη ώστε να γνωρίζουν πότε πρέπει να δέχονται ασθενείς για ακούσια νοσηλεία και πότε όχι. Μια αρκετά συχνή περίπτωση είναι να καταφθάνουν στα νοσοκομεία άνθρωποι εξαρτημένοι από ναρκωτικά και αλκοόλ ή ηλικιωμένοι με άνοια, με τους συγγενείς τους να πιέζουν για ακούσια νοσηλεία στο ψυχιατρείο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως υποστηρίζει ο δρ. Μαυρέας, οι γιατροί αρνούνται, διότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι δεν θα βοηθηθούν με την ακούσια νοσηλεία.

 

You might also like

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More

Privacy & Cookies Policy