Louie Psihoyos: «Λιγότερες ασθένειες κατά 80% με υγιεινή διατροφή»

Συνέντευξη στην Κέλλυ Φαναριώτη

Σε μια επαναστατική μέθοδο που αποδεικνύει τα οφέλη της αυστηρής χορτοφαγίας στον ανθρώπινο οργανισμό, προχώρησε μέσα από το τελευταίο του ντοκιμαντέρ ο βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης Louie Psihoyos. Στο ‘’You are what you eat:A twin experiment” που προβάλλεται μέσα από την πλατφόρμα του Netflix, 21 ζευγάρια μονοζυγωτικών διδύμων ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πλάνο διατροφής για οκτώ εβδομάδες. Σε κάθε ζευγάρι, ο ένας δίδυμος ακολουθεί αυστηρά χορτοφαγική διατροφή και ο άλλος κρεατοφαγική. Μετά το πέρας των οκτώ εβδομάδων, όλοι τους υποβλήθηκαν σε ιατρικές εξετάσεις, με τα αποτελέσματα να είναι αρκετά εντυπωσιακά. Όσοι ακολούθησαν τη χορτοφαγία είχαν, μεταξύ άλλων, χαμηλότερη χοληστερόλη και μικρότερη βιολογική ηλικία. Μάλιστα, η συγκεκριμένη μέθοδος εξέπληξε ευχάριστα τους επιστήμονες, ανάμεσα στους οποίους ήταν και η βραβευμένη με Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής Elizabeth Blackburn.

Ο ελληνικής καταγωγής δημιουργός μιλώντας στο «ΒΗΜΑ» υπογραμμίζει ότι το 80% των ασθενειών θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί εάν οι άνθρωποι έκαναν πιο υγιεινές επιλογές. Παράλληλα, κάνει αναφορά στην διατροφή των κατοίκων της Ικαρίας που είναι παγκοσμίως γνωστή για τους υψηλούς δείκτες μακροζωίας και απαντά σε όσους έσπευσαν να τον κατηγορήσουν πως μέσα από το ντοκιμαντέρ του ασκεί βίγκαν προπαγάνδα.

Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε ότι όσοι κατανάλωναν υγιεινές τροφές είχαν πολλαπλά οφέλη. Όμως, τέτοιου είδους τροφές είναι σαφώς πιο ακριβές από το κρέας, με αποτέλεσμα μια μεγάλη μερίδα του κόσμου να αδυνατεί να τις αγοράσει.

Υπάρχει ένας μύθος γύρω από την υγιεινή διατροφή. Δεν ισχύει ότι είναι πιο ακριβή. Οι φακές και τα φασόλια είναι σαφώς πιο οικονομικές επιλογές από το κρέας. Στις περιοχές που φημίζονται για την μακροβιότητα των κατοίκων τους, οι άνθρωποι τρώνε φασόλια, τα οποία είναι φθηνά και πολύ θρεπτικά. Στην Ικαρία για παράδειγμα αλλά και σε άλλα μέρη που έχουν κάνει τρόπο ζωής την υγιεινή διατροφή, καλλιεργούν τα δικά τους φρούτα και λαχανικά. Στην Αμερική αυτή την στιγμή δαπανώνται περισσότερα χρήματα στις υπηρεσίες περίθαλψης απ’ οτι στο φαγητό. Περίπου το 80% των ασθενειών θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί αν τρώγαμε πιο υγιεινά. Αν συγκρίνουμε το κόστος της ιατρικής περίθαλψης με το κόστος κατανάλωσης τροφών ζωικής προέλευσης, σαφώς η χορτοφαγία αποτελεί την πιο συμφέρουσα επιλογή.

Πέρα από τα χρόνια νοσήματα, έχετε κι άλλους λόγους να θεωρείτε την κατανάλωση ζωικών τροφών επικίνδυνη;

Η πανδημία του Covid-19 κατά πάσα πιθανότητα προήλθε από την κατανάλωση ζώων από αγορά αγρίων ζώων στην Κίνα. Το AIDS προήλθε από τον κανιβαλισμό πιθήκου. Οι αγελάδες και τα πρόβατα έφεραν τον ιό RPV, ο οποίος μετατράπηκε σε ιλαρά. Η ιλαρά έχει σκοτώσει 200 εκατ. ανθρώπους. Η ευλογιά κατά πάσα πιθανότητα προήλθε από τον CMPV ιό στις καμήλες. Η εξημέρωση των χοίρων μας έφερε τον κοκίτη. Τα κοτόπουλα μας μετέδωσαν τυφοειδή πυρετό. Πτηνά, όπως οι πάπιες, μας έφεραν την γρίπη.

Πολλά φρούτα και λαχανικά που βλέπουμε στα ράφια των σούπερ μάρκετ, είναι γεμάτα χημικά. Ποια είναι εν τέλει η διαφορά μεταξύ μιας μολυσμένης σαλάτας από ένα μπέργκερ;

Οι αγελάδες, οι χοίροι και το κοτόπουλο τρώνε κυρίως καλαμπόκι και σόγια γεμάτα φυτοφάρμακα. Αυτές οι χημικές ουσίες συσσωρεύονται στη σάρκα και τα όργανά τους. Η λύση είναι να αποφύγετε την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών και, όπου είναι δυνατόν, να τρώτε βιολογικά λαχανικά, ξηρούς καρπούς και όσπρια. Υπάρχει η επιλογή να πληρώσετε λίγο περισσότερο για το φαγητό σας τώρα ή να πληρώσετε πολλά περισσότερα αργότερα σε γιατρούς και νοσοκομεία. Όταν βρίσκεστε στο κρεβάτι του θανάτου επειδή οι αρτηρίες σας είναι φραγμένες με τρανς λιπαρά και κορεσμένα λιπαρά από την κατανάλωση κρέατος, τα λαχανικά φαίνονται αρκετά φθηνά.

Οι άνθρωποι που δέχθηκαν να συμμετάσχουν στην έρευνά σας, άλλαξαν τελικά την διατροφή τους μετά τα αποτελέσματα που έδειξε το πείραμα;

Ναι. Τα περισσότερα δίδυμα αδέρφια στράφηκαν στην αυστηρή χορτοφαγία. Τα αποτελέσματα της έρευνας εξέπληξαν την ιατρική κοινότητα. Η συγκεκριμένη μελέτη διατροφής διδύμων -Stanford Twin Nutrition study, που ήταν δική μας ιδέα – πραγματικά χτύπησε σαν κεραυνός τον ιατρικό κόσμο. Αξίζει να σημειωθεί πως στην ψηφιακή κλίμακα (Altmetrics) απήχησης επιστημονικών μελετών, ένα σκόρ 20 θεωρείται υψηλό και η δική μας η μελέτη έφτασε στο 1.776.

Υπάρχουν άνθρωποι που υποστηρίζουν ότι μέσω των ντοκιμαντέρ σας ασκείτε κάποιου είδους βίγκαν προπαγάνδα. Τι απαντάτε σε αυτούς;

Σκεφτείτε λίγο την Ικαρία, όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, χωρίς να ταλαιπωρούνται από χρόνιες, μη μεταδιδόμενες ασθένειες. Έχω ελληνική καταγωγή και αρκετούς συγγενείς στην Ελλάδα που πέθαναν νέοι εξαιτίας εμφράγματος και διαβήτη. Αισθάνομαι πως μέσα από την δουλειά μου έχω την υποχρέωση να ενημερώσω τον κόσμο πως υπάρχει τρόπος να αλλάξει η ποιότητα της ζωής του. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την σωστή διατροφή, η οποία με τη σειρά της θα έχει θετικό αντίκτυπο στην υγεία, την διάθεση και τα επίπεδα ενέργειας. Είναι ωραίο να είσαι υγιής και να βλέπεις τα παιδιά σου και τα εγγόνια σου να μεγαλώνουν, δε συμφωνείτε;

Απ’ ότι καταλαβαίνω, είστε από τους δημιουργούς εκείνους που έχουν μετουσιώσει τη δουλειά τους σε σκοπό ζωής. Σωστά;

Εκτιμώ ότι σκοπός κάθε ανθρώπου θα έπρεπε να είναι η βελτίωση όχι μόνο της δικής του ζωής και της οικογένειάς του αλλά συνολικά του πλανήτη. Οι περισσότεροι, δυστυχώς, δεν γνωρίζουν τις συνέπειες που έχει η φαινομενικά αβλαβής πράξη της κατανάλωσης τροφής. Έχω επισκεφτεί αρκετές φορές εκτροφεία ζώων, όπου το 99% των ζώων αυτών καταλήγουν στο πιάτο μας. Αν περάσετε έστω και 10 δεύτερα μέσα σε έναν τέτοιο χώρο, θα αισθανθείτε απέχθεια εξαιτίας της τρομερά έντονης μυρωδιάς περιττωμάτων και αμμωνίας. Ο μέσος Αμερικανός καταναλώνει περίπου 10.000 ζώα στη ζωή του. Φανταστείτε λοιπόν πόσο αυξάνεται ο αριθμός αυτός αν υπολογίσουμε πόσα ζώα καταναλώνουν οι άνθρωποι σε ολόκληρη τη χώρα.

Πέρα από την κακοποίηση των ζώων, αυτή η πρακτική μολύνει και το περιβάλλον.

Ακριβώς. Σε αντίθεση με τα ανθρώπινα λύματα, εκείνα των ζώων δεν επεξεργάζονται και καταλήγουν σε ρυάκια, ποτάμια και τελικά στους ωκεανούς – είναι η μεγαλύτερη αιτία ρύπανσης του γλυκού νερού και των νεκρών ζωνών των ωκεανών. Η εκτροφή ζώων για ανθρώπινη κατανάλωση δημιουργεί επίσης περισσότερα αέρια θερμοκηπίου από ολόκληρο τον τομέα των μεταφορών, γεγονός που αυξάνει τα μεταναστευτικά ρεύματα ανθρώπων που θα καταφεύγουν σε χώρες όπως η Ελλάδα επειδή οι πατρίδες τους μετατρέπονται σε ερήμους.

Στην καθημερινότητά σας ακολουθείτε την στάση ζωής που προβάλλετε στα ντοκιμαντέρ σας;

Από το 1986 δεν καταναλώνω κρέας. Επιπλέον, είχα ένα από τα πρώτα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Αμερική, το οποίο τροφοδοτούταν από μπαταρίες που φορτίζονταν από ηλιακούς συλλέκτες. Τοσπίτι μου και το γραφείο μου φορτιζόταν από εναλλακτική ενέργεια. Τότε οι άνθρωποι πίστευαν ότι ήμουν τρελός. Τώρα τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν κατακλύσει την αγορά. Απλώς χρειάστηκε χρόνος για να καταλάβει η κοινωνία ότι τα συγκεκριμένα αυτοκίνητα ρυπαίνουν λιγότερο και είναι πολύ φθηνότερα στην τροφοδοσία και την επισκευή.

Τι φιλοδοξείτε να επιτύχετε με το τελευταίο σας ντοκιμαντέρ;

Ήθελα αρχικά να μάθω την αλήθεια σχετικά με την επιρροή που έχει η τροφή που καταναλώνουμε στην υγεία μας. Η Elizabeth Blackburn πήρε το βραβείο Νόμπελ για την δουλειά της στα τελομερή,τα προστατευτικά δηλαδή καλύμματα στο τέλος των χρωματοσωμάτων που προστατεύουν το DNA από την φθορά. Τα μεγαλύτερα τελομερή συνδέονται με μακροζωία και τα μικρότερα με πιο σύντομη διάρκεια ζωής. Το εργαστήριό της εξέτασε το DNA των διδύμων πριν και μετά την μελέτη και διαπίστωσε πως μετά από τις οκτώ εβδομάδες παρέμβασης στην διατροφή τους, οι πανομοιότυποι δίδυμοι δεν ήταν πλέον πανομοιότυποι – εκείνοι των οποίων η διατροφή ήταν χορτοφαγική είχαν μεγαλύτερα τελομερή και άρα από βιολογική άποψη ήταν νεότεροι από τα αδέλφια τους που έτρωγαν κρέας. Φαίνεται λοιπόν πως υπάρχει μια πολύ στενή σχέση ανάμεσα στην διατροφή και την μακροζωία.

*Δημοσιεύθηκε στο ΒΗΜΑ στις 28/02/24

.