Μεταμοσχεύσεις: Ο εφιάλτης με τις λίστες αναμονής και τα δώρα ζωής!

Από την Κέλλυ Φαναριώτη

 

Ίσως να είναι το μυστικό που όλοι επιλέγουμε να κρύβουμε από τους γύρω μας, προσπαθώντας να στρέψουμε το βλέμμα μακριά από την ασχήμια της πραγματικότητας. Ίσως πάλι να αγνοούμε ή να μην ενδιαφερόμαστε να μάθουμε τι συμβαίνει σε εκείνους που έχουν ανάγκη τη δική μας συμβολή για την επιβίωσή τους.

Όπως και να ‘χει, η δωρεά οργάνων στη χώρα μας είναι μια διαδικασία σχεδόν άγνωστη, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα επίσημα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ).

Βάσει αυτών, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών της Ευρώπης έχοντας για τον μήνα Οκτώβριο μόλις 33 δωρεές οργάνων που σημαίνει 3 δότες ανά ένα εκατομμύριο πληθυσμού.

Έτσι, άνθρωποι κάθε ηλικίας χρειάζεται να περιμένουν για αρκετά χρόνια στις λίστες αναμονής προκειμένου να βρεθεί ο δότης που θα τους χαρίσει το δικαίωμα στη ζωή.

Στο πλαίσιο αυτό, μίλησα με μια οικογένεια που δώρισε τα όργανα δικού της ανθρώπου, με νέα παιδιά που είναι στη λίστα αναμονής για μόσχευμα αλλά και με την πρώτη μεταμοσχευμένη γυναίκα στην Ελλάδα που έγινε μητέρα παρά τις έντονες επιφυλάξεις των γιατρών.

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΩΡΗΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ

Μέσα λοιπόν σε αυτό το περιβάλλον, υπάρχουν τα φωτεινά παραδείγματα ανθρώπων που την κρίσιμη ώρα που ένας συγγενής τους φεύγει από τη ζωή, το πρώτο πράγμα που σκέφτονται είναι να δωρίσουν τα όργανά του. Μια τέτοια περίπτωση είναι η οικογένεια
Μπαχούρα από τα Γιάννενα.

«Το 2008 ο αδερφός μου Ανδρέας έπαθε ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ηλικία 41 ετών, νοσηλεύθηκε για δεκαπέντε ημέρες στην εντατική και κατέληξε με εγκεφαλικό θάνατο. Το πρώτο πράγμα που σκεφθήκαμε εκείνη την ώρα, ήταν να κάνουμε δωρεά οργάνων», δηλώνει η αδερφή του εκλιπόντος , Ειρήνη.

Ο Ανδρέας Μπαχούρας

Μπορεί, όπως μας λέει, να μην ήξερε ούτε η ίδια ούτε η οικογένειά της πολλά πράγματα για τη μεταμόσχευση, αλλά η σκέψη πως με τα όργανα του δικού τους ανθρώπου θα δώσουν ζωή σε κάποιους που έχουν ανάγκη, τους παρηγορούσε.

Έτσι, ο Ανδρέας έφυγε από τη ζωή αλλά με το ήπαρ, τον κερατοειδή και το νεφρό του, έδωσε ζωή σε τρεις άλλους ανθρώπους και έγινε ο πρώτος δωρητής οργάνων στα Γιάννενα.

«Ήταν ένας άνθρωπος που πάντα βοηθούσε τους άλλους, με όποιον τρόπο μπορούσε. Όσο ζούσε, ήταν υπέρ των δωρεών κάθε είδους, γι’αυτό μόλις πέθανε, ποφασίσαμε χωρίς δεύτερη σκέψη να προβούμε σ’αυτή την κίνηση. Είμαι σίγουρη πως και ο αδερφός μου θα ήθελε να το κάνουμε αυτό», μας λέει η Ειρήνη τονίζοντας με παράπονο πως κανείς από τους λήπτες δεν προσέγγισε την οικογένεια.

ΣΤΗ ΛΙΣΤΑ ΑΝΑΜΟΝΗΣ

Πάντως, εκείνο που δύσκολα μπορεί να «χωνέψει» κανείς είναι ότι υπάρχουν νέα παιδιά στη λίστα αναμονής για μόσχευμα καρδιάς. Νέοι άνθρωποι που μέχρι πρότινος ήταν υγιέστατοι, είχαν τη δουλειά τους και ζούσαν τη ρουτίνα της καθημερινότητας όπως όλοι οι άλλοι, πλέον είναι αναγκασμένοι να συμβιώνουν με το μηχάνημα υποστήριξης μέχρι να έρθει η στιγμή που ο κατάλληλος δότης θα τους χαρίσει το πολυπόθητο μόσχευμα.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της 30χρονης Άννας Παλαιοπάνου που τους τελευταίους έξι μήνες ζει με μηχανική υποστήριξη καρδιάς. Όλα ξεκίνησαν πριν περίπου ενάμισι χρόνο όταν ξαφνικά άρχισε να νιώθει έντονη κούραση, την οποία αρχικά απέδιδε στις πολλές ώρες εργασίας της.
Όσο περνούσε ο καιρός όμως, η κόπωση γινόταν όλο και πιο έντονη και μετά από πολλές εξετάσεις οι γιατροί διαπίστωσαν πως υπήρχε κάποιο πρόβλημα στην καρδιά.

« Έβαλα απινιδωτή τον Ιανουάριο του 2015 και για τους επόμενους έξι μήνες η ζωή μου ήταν πολύ δύσκολη. Είχα καρδιακή ανεπάρκεια. Φορούσα τη μπλούζα μου και χρειαζόμουν είκοσι λεπτά διάλειμμα για να ξεκουραστώ και να βάλω το παντελόνι μου», δηλώνει η ίδια μιλώντας στη «F».

Όταν της είπαν πως θα χρειαστεί μεταμόσχευση, έπαθε σοκ και αδυνατούσε να πιστέψει την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει. Αφού πέρασε από τις όλες ειδικότητες των γιατρών, τον Ιούνιο του 2015 μπήκε στη λίστα αναμονής για μόσχευμα και έκτοτε ζει με μηχανική υποστήριξη. Φύλακες άγγελοί της είναι οι δύο αδερφές της, οι οποίες είναι στο πλευρό της 24 ώρες το 24ωρο μιας και πρέπει διαρκώς να βρίσκεται κάποιος κοντά της σε περίπτωση που πάθει κάτι το μηχάνημα. «Μπορεί κάποιες φορές να ξεχνιέμαι, να μιλάω και να γελώ με τις αδερφές μου, ωστόσο, πάντα μέσα μου υπάρχει ο φόβος. Μην ξεχνάτε πως είναι απλά ένα μηχάνημα, ένα ξένο σώμα που ανά πάσα στιγμή μπορεί να πάθει κάτι. Αν χαλάσει, τελείωσα», μας λέει.

Εκτός από το οικογενειακό της περιβάλλον και τον σύζυγό της που της στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πρόβλημα υγείας που προέκυψε εντελώς αναπάντεχα στη ζωή της, αντλεί αισιοδοξία από τους γιατρούς στο Ωνάσειο. Η εμπιστοσύνη μάλιστα που τους έχει είναι τέτοια, που πλέον δε φοβάται να μπει ξανά στο χειρουργείο για την καρδιά της εφόσον γνωρίζει πως θα την αναλάβουν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι. «Όσο υπάρχουν οι κύριοι Αδαμόπουλος, Σφυράκης , Λουκά και η κ. Γκουζιούτα, είμαι ήσυχη παρόλο που ξέρω πως οι επεμβάσεις καρδιάς είναι πάντα δύσκολες και επικίνδυνες», δηλώνει φανερά συγκινημένη από την προσπάθεια τόσο των γιατρών αυτών όσο και του νοσηλευτικού προσωπικού.

Ανάλογη είναι η περίπτωση και της 29χρονης Τίνας, η οποία τον περασμένο Ιούνιο αντιμετώπιζε πόνους στο στομάχι και έντονη κόπωση. Αν και αρχικά θα έμπαινε στο χειρουργείο για χολή, μετά από εξονυχιστικές εξετάσεις, οι γιατροί διαπίστωσαν πως υπάρχει πρόβλημα στην καρδιά. Η ίδια δεν μπορεί με τίποτα να ξεχάσει τη στιγμή που ήταν σ’ένα ασθενοφόρο, το οποίο τη μετέφερε από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα. Όταν ρώτησε το γιατρό που τη συνόδευε, για ποιο λόγο πάνε στο Ωνάσειο κι εκείνος της απάντησε για προμεταμοσχευτικό έλεγχο, τα έχασε. «Θυμάμαι πως καθόμουν στην άκρη του ασθενοφόρου, κοιτούσα τον εαυτό μου στο τζάμι κι έλεγα ”δε μπορεί να συμβαίνει αυτό σε σένα, είναι ένας εφιάλτης”. Έφτασα στο Ωνάσειο και μέσα σε μια εβδομάδα έμαθα ότι θα βάλω απινιδωτή, ότι πρέπει να βάλω τεχνητή καρδιά και στη συνέχεια να προβώ σε μεταμόσχευση». Για την Τίνα, ένα ιδιαίτερα δραστήριο κορίτσι με όρεξη για ζωή, τα  δυσάρεστα αυτά νέα για την υγεία της ήταν ένας μικρός θάνατος. Εκείνο όμως που τη σόκαρε περισσότερο από καθετί, είναι το γεγονός πως από εκεί που ήταν υγιέστατη, βρέθηκε με τεχνητή καρδιά χωρίς πλέον να μπορεί να βγει μόνη της από το σπίτι, έστω και για μια μικρή βόλτα. «Μου έχει λείψει η ελευθερία, να μπορώ να φύγω έστω και για λίγο, να πάω κάπου μόνη μου. Ζω με τους γονείς, οι οποίοι είναι μαζί μου όλες τις ώρες της ημέρας και δεν περνά μέρα που να μην σκέπτομαι την ώρα που θα χτυπήσει το τηλέφωνο για το μόσχευμα».

Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο για την Άννα όσο και για την Τίνα είναι το θέμα της ενημέρωσης σε ό,τι έχει να κάνει με το θέμα των μεταμοσχεύσεων. «Σίγουρα δεν μπορείς να πιέσεις κάποιον να γίνει δωρητής οργάνων αλλά φανταστείτε πόσοι άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά. Αν όλοι αυτοί έδιναν τα όργανά τους, δεν θα υπήρχαν λίστες αναμονής ούτε το κράτος θα επιβαρυνόταν με επιπλέον έξοδα για την τεχνητή καρδιά, μιας και το κάθε μηχάνημα κοστίζει 200.000 ευρώ», συμπληρώνει η Άννα.

Η Άννα και η Tίνα ζουν τους τελευταίους μήνες με τεχνητή καρδιά και είναι στη λίστα αναμονής για μόσχευμα

Ένα μικρό «θαύμα»

Η ιστορία της Ζωής Κωσταρίδη θα μπορούσε σίγουρα να αποτελέσει σενάριο για κινηματογραφική ταινία μιας και πρόκειται για την πρώτη μεταμοσχευμένη γυναίκα στην Ελλάδα που, παρά τις αντιρρήσεις των γιατρών, έμεινε έγκυος κι έφερε στον κόσμο ένα υγιέστατο αγοράκι. Το πρόβλημα υγείας της έγινε γνωστό στα 13 της χρόνια εντελώς τυχαία, από κάποιες εξετάσεις που έκανε.

Η παντελής απουσία συμπτωμάτων όμως, την έκανε να μη δώσει σημασία. Δέκα χρόνια μετά, στα 23 της, ξεκίνησαν τα πρώτα συμπτώματα, που περιλάμβαναν λιποθυμίες. Στην ηλικία των 30 είχε βαριά καρδιακή ανεπάρκεια και μπήκε στην εντατική. «Ήταν η χειρότερη περίοδος της ζωής μου. Δεν μπορούσα καν να αυτοεξυπηρετηθώ. Μια μέρα χτύπησε το τηλέφωνο και με ενημέρωσαν πως βρέθηκε μόσχευμα. Είχε πεθάνει ένα αγόρι 17 ετών και τα συναισθήματά μου ήταν ανάμεικτα. Από τη μία η οικογένειά του θρηνούσε κι από την άλλη εμείς είχαμε μια προσμονή για κάτι καλύτερο», δηλώνει. Τελικά όλα πήγαν καλά και η καρδιά του 17χρονου αγοριού πλέον «χτυπά» στο σώμα της Ζωής.

Ωστόσο η επιθυμία της να γίνει μητέρα ήταν τέτοια που σχεδόν καθημερινά ζητούσε στους γιατρούς να της αλλάξουν τα φάρμακα για να μπορέσει να μείνει έγκυος. Παρά τις αρχικές σθεναρές τους αντιδράσεις, η φαρμακευτική αγωγή άλλαξε και με στενή παρακολούθηση, η Ζωή έγινε μητέρα. «Ήταν η πιο ευτυχισμένη ημέρα της ζωής μου όταν ήρθε στον κόσμο το παιδί μου. Συγκινούμαι απίστευτα κάθε φορά που σκέφτομαι πως έχω μέσα μου την καρδιά ενός 17χρονου παιδιού. Θέλω να την προσέχω όσο μπορώ για να ‘ναι εκεί και να χτυπάει», καταλήγει.