ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ NICHOLAS NEGROPONTE

Από την Κέλλυ Φαναριώτη

Τη δύναµη της θέλησης των παιδιών για µάθηση και δηµιουργία, ανεξάρτητα από τον τόπο όπου ζουν και τα µέσα που έχουν στη διάθεσή τους, έδειξε µέσα από ένα εντυπωσιακό πείραµα που πραγµατοποίησε στην πιο φτωχή και αναλφάβητη γωνιά του πλανήτη o Nicholas Negroponte.

Ο ελληνικής καταγωγής ερευνητής του MIT το 2004 ίδρυσε τη ΜΚΟ «One Laptop per Child» (ένα laptop για κάθε παιδί), µε αποστολή να βοηθήσει τα παιδιά των αναπτυσσόµενων χωρών. Μάλιστα, προκειµένου να καταδείξει το γεγονός ότι η µάθηση αποτελεί τη µεγαλύτερη πλουτοπαραγωγική πηγή του κόσµου, προχώρησε σε ένα πείραµα µε συναρπαστικά αποτελέσµατα.

ΤΟ ΜΙΚΡΟΤΣΙΠ. Πριν από τέσσερα χρόνια έψαξε και βρήκε τη χώρα µε τα µεγαλύτερα ποσοστά αναλφαβητισµού, η οποία ήταν η Αιθιοπία. Εκεί, σε δύο αποµακρυσµένα, φτωχά χωριά, έριξε δέκα κλειστά κουτιά µε δέκα φορτισµένους φορητούς υπολογιστές και δέκα ηλιακούς φορτιστές, χωρίς να έχει περιλάβει µέσα τις οδηγίες χρήσης. Tα συγκεκριµένα χωριά δεν είχαν ρεύµα, ενώ οι άνθρωποι ζούσαν σε καλύβες, δεν είχαν δει ποτέ κάτι ηλεκτρονικό και ελλείψει σχολείων, δεν γνώριζαν καν την έννοια του γραπτού λόγου.

Οι συσκευές διέθεταν ένα µικροτσίπ που κατέγραφε τον τρόπο χρήσης τους ώστε οι ερευνητές να συλλέγουν πληροφορίες, χωρίς να επεµβαίνουν ή να αλληλεπιδρούν µε τα παιδιά. Τα αποτελέσµατα ήταν εκπληκτικά. Χαρακτηριστικό παράδειγµα, ένα αγόρι που µέσα σε 4 λεπτά βρήκε το κουµπί On/Off και έθεσε ένα laptop σε λειτουργία. Ο ενθουσιασµός του για το νέο αυτό αντικείµενο που µόλις είχε ανακαλύψει το οδήγησε στο να µοιραστεί τη χαρά του µε τα άλλα παιδιά, δείχνοντάς τους το κατόρθωµά του. Ετσι, µέσα σε πέντε ηµέρες όλα τα παιδιά χρησιµοποιούσαν τις περίπου 50 εφαρµογές του Android των υπολογιστών.

ΕΚΠΛΗΞΗ. «Όταν ξεκινούσα το πείραμα με τους συνεργάτες μου, το μόνο που περιμέναμε ήταν τα παιδιά να ανοίξουν απλά τα κουτιά μέσα στα οποία είχαμε τοποθετήσει τους υπολογιστές. Αυτό που τελικά συνέβη ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Φυσικά μας χαροποίησε», μου λέει οίδιος.

Ωστόσο, αυτό που ακολούθησε εξέπληξε ακόµη περισσότερο τον ερευνητή του MIT. ∆ύο εβδοµάδες αργότερα, τα παιδιά τραγουδούσαν και αναγνώριζαν την αγγλική αλφάβητο, και µάλιστα τη δίδαξαν και σε κάποιους µεγάλους. Μέσα σε πέντε µήνες, δε, οι πιτσιρικάδες είχαν καταφέρει να χακάρουν το λειτουργικό σύστηµα των υπολογιστών.

Κάποιος νεαρός αντιλήφθηκε την ύπαρξη κάµερας (την οποία είχαν απενεργοποιήσει από τα εργαστήρια) και µέσα από το µενού και τις εικόνες προσπαθούσε να βρει τι ήταν αυτό και σε τι χρησίµευε. Στο τέλος, «έσπασε» τις κλειδωµένες ρυθµίσεις της επιφάνειας εργασίας, έθεσε σε λειτουργία την κάµερα και έδειξε και στους άλλους πώς γίνεται.

ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ. Σε µια προσπάθεια να εξηγήσει αυτό που συνέβη, ο Nicholas Negroponte το απέδωσε στην έµφυτη περιέργεια των παιδιών. «∆εν µπορείς να ξέρεις µέχρι πού µπορεί να φτάσει η φαντασία ενός παιδιού, αλλά σίγουρα δεν περιµέναµε αυτό το αποτέλεσµα. Το πείραµα αυτό µας απέδειξε πως τελικά τα παιδιά µπορούν να µάθουν πολλά πράγµατα µόνα τους και να διαδώσουν τις γνώσεις τους στους συνοµηλίκους τους», δηλώνει.

Πάντως, όταν οι ερευνητές του πειράµατος πήγαν να συλλέξουν τις πληροφορίες, ανακάλυψαν ότι όλα τα παιδιά είχαν ξεκλειδώσει τις ρυθµίσεις, είχαν προσαρµόσει την επιφάνεια εργασίας στα µέτρα τους και είχαν βάλει πάνω τις εκπαιδευτικές εφαρµογές που τα ενδιέφεραν περισσότερο. Είχαν βρει, µάλιστα, και τον τρόπο να φορτίζουν τις ταµπλέτες τους µε τους ηλιακούς φορτιστές.

Σύµφωνα µε τον κ. Negroponte, τα στοιχεία που προέκυψαν αποτελούν ένα ελπιδοφόρο µήνυµα για την αντιµετώπιση του αναλφαβητισµού στις αναπτυσσόµενες χώρες.

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ. Η ικανότητα των παιδιών αυτών να χειρίζονται τους φορητούς υπολογιστές έχει οδηγήσει σε δεύτερες σκέψεις πολλούς επιστήµονες, κυρίως για τον τρόπο µε τον οποίο λειτουργεί η εκπαίδευση στις αναπτυγµένες χώρες. Σε αυτούς συγκαταλέγεται ο Nicholas Negrοponte, που, µέσω των «Παραπολιτικών», εκφράζει τους προβληµατισµούς του. «Εάν τα παιδιά στην Αιθιοπία µαθαίνουν να διαβάζουν χωρίς σχολείο, πρέπει να µας προβληµατίσει γιατί εκείνα των ανεπτυγµένων περιοχών του πλανήτη, όπως της Νέας Υόρκης, που πηγαίνουν σχολείο, δεν µαθαίνουν. Το βασικότερο πρόβληµα είναι πως οι δάσκαλοι δεν διδάσκουν στα παιδιά το κυριότερο, που είναι το πώς να µαθαίνουν», αναφέρει.

Πλέον, ο κ. Negroponte έχει θέσει ως στόχο µέσω της οργάνωσής του να παράσχει σε κάθε παιδί του αναπτυσσόµενου κόσµου από έναν φορητό υπολογιστή χαµηλού κόστους (µόλις 100 δολαρίων), που θα περιέχει όλες τις βασικές λειτουργίες. Σήµερα, τέτοιοι υπολογιστές διανέµονται σε περιοχές όπως η Ρουάντα, η Νικαράγουα, η Μαδαγασκάρη, η Ουρουγουάη, η Παραγουάη, το Περού, το Νεπάλ, το Αφγανιστάν, η Γάζα και η Ινδία µε τον τρόπο που µοιράζονται στη χώρα µας τα σχολικά βιβλία.

Who is who

O Nicholas Νegrοponte µεγάλωσε στη Νέα Υόρκη και είναι γιος του Ελληνα µεγιστάνα ∆ηµήτρη Νεγροπόντε, ο οποίος διέπρεψε στη ναυτιλία. Σπούδασε στο Buckley School, στο Le Rosey στην Ελβετία και στο Choate Rosemary Hall στο Κονέκτικατ, από όπου και αποφοίτησε το 1961. Στη συνέχεια σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης, εστιάζοντας στους σχεδιασµούς µέσω υπολογιστή. Το 2004 έγινε γνωστός παγκοσµίως ως ο ιδρυτής της οργάνωσης «One Laptop per Child», η οποία στοχεύει στην προσφορά ευκαιριών εκπαίδευσης σε παιδιά αναπτυσσόµενων χωρών. Παράλληλα, υπήρξε ιδρυτής του Media Lab του ΜΙΤ και δίδαξε σε µεγάλα πανεπιστήµια της Αµερικής. Είναι φανατικός υπερασπιστής του υπολογιστή και του πώς µπορεί αυτός να αλλάξει τον κόσµο προς το καλύτερο.