Η “οδύσσεια” ενός αναγνωρισμένου πρόσφυγα και το διακρατικό αλαλούμ (ΕΓΓΡΑΦΟ)

Από την Κέλλυ Φαναριώτη

Πριν από μερικά χρόνια η ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων μέσα στην Ευρώπη ήταν το «καμάρι» ολόκληρης της Ε.Ε.

Ακόμη και πολίτες που μπορεί να μην είχαν κάποια ευρωπαϊκή υπηκοότητα, είχαν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα σε χώρες και πέριξ της Ένωσης.
Σήμερα ωστόσο, τα πράγματα έχουν αλλάξει σε τέτοιο βαθμό που φαντάζουν δραματικά. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα – μαρτυρία του αφγανικής καταγωγής Reza Golami που έζησε στο πετσί του τη μεταναστευτική «παράνοια» που κυριαρχεί στο δυτικό κόσμο.
Δεν μπορεί να εξηγηθεί διαφορετικά το πώς απαγορεύεται σε έναν αναγνωρισμένοπρόσφυγα  να πραγματοποιήσει το ταξίδι αναψυχής Αθήνα – Μόναχο με ενδιάμεσο σταθμό την Κωνσταντινούπολη.
Όπως αποκαλύπτει ο 27χρονος Reza, αν και στο παρελθόν έχει ξανακάνει το συγκεκριμένο δρομολόγιο, αυτή τη φορά οι υπάλληλοι της αεροπορικής εταιρίας όχι μόνο δεν του επέτρεψαν να μπει στο αεροπλάνο για Μόναχο – παρόλο που είχε πληρώσει το εισιτήριό του- αλλά έδειξαν και επιδεικτική αδιαφορία για την περίπτωσή του.
«Στις 11:45 ήταν η ώρα αναχώρησης της πτήσης Κωνσταντινούπολη- Μόναχο με την εταιρία Turkish Airlines. Όταν έφτασε η σειρά μου κατά την επιβίβαση στο αεροπλάνο, ο υπάλληλος της εταιρείας μου είπε να περιμένω στην άκρη. Μετά από πέντε λεπτά ήρθε μια κοπέλα και με ρώτησε αν έχω κάποια ταυτότητα. Της έδωσα την άδεια παραμονής μου και μου εξήγησε ότι δεν ταξιδεύω με travel document- ένα είδος διαβατηρίου που δίνεται στους αναγνωρισμένους πρόσφυγες -και ότι αυτό ισχύει μόνο για την Ελλάδα», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Στη συνέχεια η ασφάλεια του αεροδρομίου τον έβγαλε έξω από την είσοδο και όταν πήγε στην αστυνομία, του είπαν ότι μπορεί να φύγει. Μάλιστα του το έγραψαν και σε χαρτάκι για να το δειξει σε υπαλλήλους της εταιρίας, οι οποίοι απ’ότι φάνηκε, δεν πείστηκαν. Ο Ρεζά έχασε την πτήση για Μόναχο προσπαθώντας να βγάλει κάποια άκρη στο αεροδρόμιο χωρίς όμως αντίκρισμα.

«Είχα μείνει εκεί και κανείς δεν μου έδινε σημασία. Όπου πήγαινα δεν μου μιλούσαν πια. Η ώρα πήγε τέσσερις και ξαναπήγα στην αστυνομία. Την ώρα που τους μιλούσα, ο υπάλληλος σηκώθηκε από την καρέκλα κι έφυγε, οπότε αναγκάστηκα να υψώσω τη φωνή μου.
Στη συνέχεια με πήγαν μέσα και χάρηκα νομίζοντας ότι  θα βρεθεί μια άκρη και είτε θα με αφήσουν να φύγω είτε θα με γυρνούσαν πίσω στην Αθήνα. Πέρασε κάνα πεντάλεπτο και στη συνέχεια μου είπαν απλά: “εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι”».

Τα βάσανα όμως για τον Ρεζά, δεν σταμάτησαν εδώ. Όταν ζήτησε από υπαλλήλους της αεροπορικής εταιρίας να αλλάξουν το εισιτήριό του προκειμένου γυρίσει πίσω στην Αθήνα, του είπαν πως πρέπει να βγάλει καινούργιο εισιτήριο και τον παρέπεμψαν στον έλεγχο διαβατηρίων. Μόλις έφτασε η σειρά του, ο αστυνομικός τον έστειλε στον αξιωματικό υπηρεσίας, ο οποίος εν τέλει του έδωσε κάποια χαρτιά να υπογράψει και επέστρεψε στην Ελλάδα.

Μόλις έφθασε τον περίμεναν δυο αστυνομικοί και τον πήγαν στο έλεγχο διαβατήριων, οι οποίο τελικά τον άφησαν να φύγει λέγοντάς του πως μπορεί να ενημερωθεί για τα δικαιώματα των επιβατών στον επάνω όροφο.

Εκείνο που προκαλεί μεγάλη αίσθηση είναι πως στα γραφεία της αεροπορικής εταιρίας μέσω της οποία είχε κλείσει τα εισιτήρια, του είπαν πως η αιτιολογία που αναγραφόταν στο σύστημα για τη μη δυνατή αναχώρησή του προς Μόναχο, ήταν η έλλειψη άδειας διαμονής, το οποίο φυσικά δεν ισχύει.

Τελικά ο Ρεζά αφού ταλαιπωρήθηκε για αρκετές ώρες, πλήρωσε μια περιουσία για να δει τα «αξιοθέατα» του αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης και γύρισε άπραγος στην Αθήνα.
Συμπερασματικά, αν ένας πρόσφυγας που ζει σε ευρωπαϊκή χώρα σχεδόν τη μισή του ζωή δε μπορεί να ταξιδέψει στην Ευρώπη και αντιμετωπίζεται ως πολίτης «δεύτερης κατηγορίας», φανταστείτε τι θα τραβήξουν οι εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που θέλουν να κάνουν το ταξίδι για την Ευρώπη.

Υ.Γ: Ο Reza είναι αναγνωρισμένος πρόσφυγας στην Ελλάδα και έχει τη σχετική άδεια παραμονής αναγνωρισμένου πρόσφυγα, η οποία έχει εκδοθεί από τη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής καθώς και το ταξιδιωτικό έγγραφο που προβλέπεται κατά τα ισχύοντα στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για τους πρόσφυγες (TDV).